MUNGKIN ramai tidak tahu, hampir dua pertiga pelumba MotoGP menggunakan teknik membrek baharu yang bukan hanya bergantung kepada brek enjin (engine braking) semata-mata.
Teknik membrek itu menggunakan thumb brake atau brek ibu jari, iaitu komponen brek ketiga yang dipasangkan di bawah bar hendal kiri dan tuil klac. Seperti nama diberikan, brek ini berfungsi menggunakan ibu jari untuk menolak tuil brek kecil bagi mengaktifkan brek belakang.
BACA >>> #MotoGP2020: Quartararo Bawa Petronas Yamaha Menang Lagi, Rossi Naik Podium!
Konsep brek ibu jari adalah sama seperti brek kaki. Jika brek kaki perlu dipijak, brek ibu jari pula perlu ditolak supaya bendalir brek (minyak brek) akan menggerakkan piston dalam kaliper untuk merapatkan pad brek pada permukaan rotor (cakera).
Brek ibu jari dicipta sebagai penyelesaian kepada pelumba yang cedera kaki dan tidak mempunyai kekuatan 100 peratus untuk memijak brek kaki. Dari manakah datang idea ini?
IDEA DOOHAN
Pelumba pertama yang menggunakan brek ibu jari ialah Michael 'Mick' Sydney Doohan (Mick Doohan) ketika bersama pasukan Honda, manakala pengeluar brek ibu jari ialah Brembo.
Doohan terlibat dalam kemalangan teruk dalam sesi kelayakan di GP Belanda, Assen pada 1992 yang menyebabkan kaki kanannya patah. Mujurlah dapat diselamatkan pasukan perubatan Dr Claudio Costa selepas mengalami beberapa komplikasi.
Namun, kaki kanan Doohan tidak lagi cukup kuat untuk membrek, sekali gus menjejaskan prestasinya kerana pelumba Australia itu banyak menggunakan brek belakang ketika beraksi.
Kekurangan itu mencetuskan idea buat Doohan. Beliau terfikirkan tentang brek yang boleh diaktifkan dengan ibu jari ketika beliau di Litar Suzuka, Jepun. Hasilnya, kali kedua berlumba dengan bantuan brek ibu jari, beliau sudah boleh berada atas podium dan memenangi GP pertama di Mugello pada 1993.
ROSSI RETAK KAKI
Brek ini juga membantu Valentino Rossi kembali ke litar pada 2017, selepas 23 hari dia dibedah akibat kecederaan retak tulang kaki kanan ketika latihan enduro pada 31 Ogos tahun itu. Sama seperti Doohan, beliau juga terpaksa berlumba dengan keadaan kaki kanan lemah.
Hasilnya, The Doctor melepasi pusingan kelayakan dan berada di barisan depan perlumbaan GP Aragon 2017. Beliau juga berjaya menamatkan perlumbaan di tempat kelima, selepas berusaha keras mengekalkan kedudukan di tempat kedua sepanjang 11 lap.
Ada dua faktor membolehkan pencapaian luar biasa itu iaitu skil Rossi dan bantuan sistem brek ibu jari buatan Brembo.
Selepas kejayaan di Aragon, Rossi meminta Brembo menghasilkan brek ibu jari dengan dua saluran berasingan yang membolehkan beliau menggunakan brek ibu jari dan brek kaki serentak. Jurutera Brembo menunaikan permintaan pelumba itu dengan menghasilkan kaliper brek seperti diminta.
Sebagai makluman, Rossi memang setia dengan Brembo sepanjang kariernya dalam GP dan MotoGP. Lagipun masing-masing dari Itali.
BACA >>> #TahukahAnda: Kenapa Pelumba Profesional Julur, Goyang Kaki di Selekoh?
JADI IKUTAN PELUMBA LAIN
Sejak melihat kebangkitan Rossi dan strategi Doohan, ramai pelumba mahukan brek ibu jari ini dipasang pada jentera lumba masing-masing. Brek ibu jari ini membantu mereka meningkatkan kawalan motosikal, terutama ketika mengambil selekoh kanan.
Pelumba dapat memaksimumkan penggunaan tapak kaki kanan untuk seimbangkan posisi atas motosikal hingga tahap maksimum. Fungsi brek kaki berpindah kepada brek ibu jari. Ada juga pelumba menggunakan brek ibu jari ini untuk menghalang roda depan motosikal terangkat ketika membelok keluar dari selekoh.
Namun, bukan semua pelumba beralih kepada sistem brek ibu jari, ada juga yang menggunakan tuil brek kedua jenis tarik yang dipasang bawah tuil klac. Antara pelumba MotoGP yang menggunakan brek ibu jari ialah:
- Maverick Viñales
- Andrea Dovizioso
- Jorge Lorenzo
- Danilo Petrucci
Setiap pelumba menggunakan brek ibu jari dengan cara berbeza. Ada pelumba menggunakan kaedah membrek ini untuk memperlahankan motosikal selepas memintas pelumba lain. Ada pula untuk meningkatkan kestabilan di selekoh.
BREK IBU JARI UNTUK RODA DEPAN
Secara teori, sistem ini boleh digunakan pada brek depan yang dikatakan memberikan lebih banyak kelebihan. Sebabnya, jika menggunakan tuil brek tangan biasa, penunggang perlu menggunakan tapak tangan dan ibu jari untuk memegang terotelm dan jari pula digunakan untuk menarik tuil brek.
Sebaliknya, jika dengan brek ibu jari, pelumba boleh genggam terotel macam biasa dan hanya tolak tuil brek menggunakan ibu jari. Ini meningkatkan respons lebih pantas antara membrek dan memecut di selekoh, serta membantu kestabilan jentera.
Cuma kadar penggunaan brek depan tidak sekerap seperti menggunakan brek belakang. Jadi, cara ini sedikit memenatkan jika diaplikasi pada roda depan.
BACA >>> #RetroAuto: Kenny Roberts - Pelumba GP Legenda yang Cipta Skil Seret Lutut
Pelumba MotoGP kini ada dua pilihan sistem brek ibu jari dengan silinder utama.
Pertama, sistem standard yang menggunakan kedua-dua tuil brek ibu jari dan tuil brek biasa untuk mengaktifkan kedua-dua piston dalam kaliper (gambar atas kiri).
Kedua, sistem dengan dua saluran bendalir brek berbeza iaitu satu tuil untuk satu piston. Maknanya, tuil brek ibu jari akan menggerakkan satu piston dalam kaliper. Satu lagi piston akan bergerak jika penunggang menarik tuil brek tangan normal (gambar atas kanan).
Ada juga pilihan ketiga, pelumba boleh memilih sama ada mahu tarik tuil brek tangan atau tolak tuil brek ibu jari untuk mengaktifkan sistem brek belakang. Kedua-dua instrumen kawalan ini bersambung secara langsung.
Leave a Reply